Yumurtalık kistlerinde tedavi süreci kistin türü ve boyutu, hastanın sağlık durumu, gebelik durumu gibi faktörler göz önünde bulundurularak kişiye ve hastalığa özgü olarak belirlenir. Aynı zamanda hastanın yaşı, daha önceden doğum yapıp yapmadığı, eşlik eden hastalıklarının neler olduğu gibi konular da tedavi sürecinde etkili olabilir. Bu nedenle hastanın öyküsü detaylı şekilde alındıktan sonra kistin türüne ve boyutuna göre kişiye özgü tedavi planı belirlenmelidir. Üreme çağındaki kadınlarda küçük boyutlu, fonksiyonel kist görünümünde olan kistler için ise sonraki adet dönemleri için yeni bir takip randevusu verilebilir. Boyutu büyük olan veya kendiliğinden iyileşmeyen kistler için ise tedavi seçenekleri değerlendirilmelidir. Menopoz öncesi ve sonrası dönemdeki kistlerde ise kötü huylu olma olasılığı üreme çağına oranla çok daha yüksektir. Bu nedenle bu dönemlerde küçük boyutlu kistler için dahi ileri araştırma yöntemlerine başvurmak gerekir.

Yumurtalık kistleriyle ilgili merak edilen diğer bir konu ise yumurtalık kistlerinin gebe kalmaya engel olup olmadığıdır. Çoğu yumurtalık kisti, özellikle de basit ve fonksiyonel kistler gebe kalmaya engel değildir. Ancak büyük boyutlu olup yumurtalık rezervine zarar veren, yumurtalığı tamamen kaplayan kistler gebelik önünde engel teşkil edebilir. Bunun yanı sıra çikolata kistleri gibi bazı kist türleri hormonal dengeyi bozarak yumurtlama düzenini olumsuz etkileyebilir veya bir gebeliğin oluşması halinde gebeliğin devamı önünde engel teşkil edebilir. Böyle durumlarda gebelik planlayan hastaların jinekoloji uzmanlarının görüşüne başvurması bu açıdan fayda sağlayacaktır.

İlaç Tedavisi

Üreme çağında görülen, kendiliğinden iyileşmeyen veya büyüme eğilimi gösteren kistler için ilaç tedavisi, genellikle tedavi seçeneklerinden ilkini oluşturur. Bu gibi durumlarda genellikle birkaç ay boyunca doğum kontrol hapı kullanımı önerilerek kistin kendiliğinden erimesinin desteklenmesi önerilebilir. Endometrioma kisti, dermoid kist gibi fonksiyonel kist görünümünde olmayan kistler için ise kan tetkikleri gibi destekleyici tanı testlerinden elde edilecek bulgulara göre tedavi planlaması yapmakta fayda vardır.

Cerrahi Tedavi

Kistin sağlık açısından risk oluşturması, belirli bir süre içerisinde yok olmaması, ilaç tedavisine yanıt vermemesi veya boyutunun büyümesi durumlarında cerrahi tedavi yoluyla çıkarılması gerekir. Cerrahi operasyon kararı verilmeden önce kistin konumu, boyutu ve hastaya özgü özellikler dikkate alınarak detaylı bir planlama yapılmalıdır. Çoğu durumda yumurtalık koruyucu cerrahi önlemler doğrultusunda yumurtalığın mümkün olduğunca korunması, yalnızca kistin çıkarılması hedeflenir. Ancak bazı durumlarda nadir de olsa kistin kapsül yapısı tek başına çıkarılamayacak şekilde yumurtalıkla iç içe geçmiş olabilir. Bu gibi olgularda tek bir yumurtalığın veya her iki yumurtalığın birden alınması gerekebilir. Böyle ihtimallere karşılık operasyon öncesinde hastanın daha önceden çocuk sahibi olup olmadığı da değerlendirilmeli, kar ve zarar durumu gözetilerek ameliyat kararı alınmalıdır.

Yumurtalık kisti ameliyat genellikle kapalı yöntem (laparoskopi) kullanılarak gerçekleştirilir. Fakat kistin çok büyük olması ya da daha geniş bir görüş ve müdahale alanına ihtiyaç duyulması halinde açık operasyona da başvurulabilir. Kapalı operasyonda karın üzerinde 0,5-1 cm gibi küçük boyutlu birkaç kesi içerisinden kamera ve laparoskopi uçları karın içerisine ulaştırılır ve operasyon kameradan takip edilerek kapalı ortamda gerçekleştirilir. Hasta yaklaşık beş gün içerisinde günlük aktivitelerine, yaklaşık üç hafta içerisinde ise iş yaşamına dönüş yapabilir. Açık cerrahi yöntem (laparotomi) ile gerçekleştirilen kist ameliyatlarında ise iyileşme süreci 6 haftayı bulabilir.